Miyerkules, Agosto 3, 2011

SUSO mo ingatan mo...

Isa sa nga kinatatakutang sakit ng mga kababaihan ay ang cancer sa suso, ngunit kadalasan ay binabalewala ito ng karamihan sa atin, katwiran ay wala naman daw nararamdaman, hihintayin mo pa bang may maramdaman ka bago ka kumilos? Tandaan na ang cancer ay traydor, malalaman mo na lamang na meron ka nito kapag malala na. Dapat lang na pangalagaan at bantayan ang ating katawan, gawin itong everyday routine na tulad ng pangangalaga mo sa iyong mukha. Maging aware tayo bilang babae, sundin ang mga payong pangkalusugan tungkol sa kababaihan na tinatalakay sa mga magazine at tv. Gawin ito hindi lang para sa sarili kundi para na rin sa ating mga mahal sa buhay. Walang mawawala sayo, mas mabuti ng maging maagap. Mas masarap mabuhay at mas magastos ang mamatay lalo na kung hindi ka naman handa financialy and emotionaly.
Laging kapain ang paligid ng suso, paikot hanggang sa utong, kapain din ang ilalim ng kilikili, pakiramdaman kung may bukol o parang kulani pakiramdaman din kung masakit ang bahaging madidiinan ng daliri. Kung may maramdamang kakaiba magpakonsulta agad sa doctor. 


Ang bukol na masasalat mo sa suso mo ay maaaring cancerous, yan yung tinatawag na malignant. Ang ibang bukol naman na tinatawag na benign ay hindi humakalat at hindi nakakasira ng katawan. Pagdating sa usaping kanser ay hindi pa tiyak ang mga sanhi nito ngunit may mga dahilan na maaaring magpataas ng tsansa kung bakit may mga babaeng nagkakaroon nito. Maaaring may history sa pamilya, maagang pagkakaroon ng regla at hindi pagkakaroon ng anak.


Palatandaan ng cancer sa suso, bantayan mo ang suso mo.
- may makakapa kang bukol na matigas at hindi pantay ang hugis
- may pagbabago sa laki at hugis ng suso
- pagdurugo ng utong
- pagbabago ng kulay ng balat ng suso
- pagsusugat



Paano mababawasan ang risk factor?


- Magpa-mammogram at least once a year lalo na ang babaeng edad 40 pataas 
- Breast examination para sa mga babaeng edad 20 pataas
- Iwasan ang mga pagkaing may chemical
- Iwasan ang mga chemical based na panlinis ng bahay, kung hindi maiwasan at gumamit
   ay gumamit ng mask at gloves, buksan ang mga bintana upang sumingaw ang amoy.
- Iwasan ang pag-inom ng pills, humanap ng alternatibo
- Iwasan ang pag-inom ng alak
- Iwasan ang pagkain ng mga tindang inihaw sa kalye
- Ugaliing kumain ng gulay 


Kadalasan ay kinakailangan ang operasyon ng bukol sa suso, ang mas maagang pagpapaopera ay malaking tsansa upang gumaling ang pasyente. Wag magdalawang isip pa, magpatingin agad sa doktor kung duda ka sa suso mo.